Mâverdî’den hayat dersleri

Mâverdî’nin (ö. 450/1058) Edebu’d-dünyâ ve’d-dîn (Din ve Dünya İçin Ahlak Yasaları) adlı eserden yaptığımız seçkiye devam edelim:

Cömertlik ve onur:

* İran hükümdarı (I. Hüsrev), oğlu Hürmüz’e yazdığı mektupta şöyle demişti: “Evladım! Yaptığın iyiliğin çoğunu az say; sana yapılan iyiliğin de azını çok say. Çünkü şerefli insanlar vermekle mutlu olurlar, aşağılık insanlarsa almakla sevinirler. Cimri birinin güvenilir olduğunu, yalancı birinin de özgür olduğunu sanmayasın. Cimrilikle minnetsizlik, yalancılıkla da onurlu kişilik bir arada bulunmaz.”

* “İki türlü cömertlik vardır; en şereflisi de başkalarının elindekine tenezzül etmemek şeklindeki cömertliktir.”

* Bir şair: “Ah şu çaresizliğin Allah belasını versin! Odur / en üstün insanı mahlûkatın en aşağılığına muhtaç eden. / Ama –Allah için- ne büyük bir nimettir o zenginlik ki, / (iyilik) öncüsü ortada görülmezken yapılanın büyüklüğünü açığa çıkarır.”

* “Birine iyilik yapan, yaptığından dolayı bir karşılık elde etmek istiyorsa, o kişi kâr peşinde olan tüccardır; bu yüzden teşekkür ve övgüye de layık...