Manevi reçete nasıl yazılır? 

“Hastalar Risalesini Yeniden Keşfetmek” başlıklı yazımın sonunda: Bediüzzaman Hazretlerinin dört buçuk saatte irticalen söyleyip talebelerine yazdırdığı saf ve duru ilham Hastalar Risalesi psikolojik yorumları itibariyle olduğu gibi hasta yakınlarına ve hastaya bakanlara seslenen sosyolojik yorumları yönüyle de seçkin bir eser. Bu yorumların tıp diliyle de buluşarak şerh ve izaha kavuşturulması elzem bir vazife. Bu tür çalışmaların olup olmadığını henüz bilmiyorum. Varsa ne ala. Yoksa acilen yapılmalı, demiştim.  

Kıymetli okuyucularımdan biri yazıya yaptığı yorumla beni böyle bir çalışmanın varlığından haberdar etti. Çok sevindim. Hemen alıp okudum. Gerçekten söz konusu çalışma, Hastalar Risalesine layık bir şerh ve izah olmuş.   

“Bilindiği üzere, güncel Hastalık Psikolojisi kitaplarında hastanın hastalığa verdiği ruhsal tepkiler 6 devre olarak belirtilmektedir. Bunlar sırasıyla: 1. Şok devresi, 2. İnkar devresi, 3. Öfke, şikayet devresi, 4. Pazarlık, erteleme, şifa arzusu devresi, 5. Depresyon devresi, 6. Kabullenme ve yeni ümitler devresidir. Hastalar Risalesindeki 25 deva incelendiğinde ise devaların gelişigüzel sıralanmadığı, hastanın geçirdiği ruhsal devirlere uygun bir tertip üzere yazıldığı görülmektedir.”  

Hastalar Risalesinin dikkat çeken bir özelliği de, işin başında hastanın hastalıkla ilgili yanlış veya kötü algılarını müspet yönde değiştirmesidir. Hastalık, değerlendirilmesi gereken rahmani bir fırsattır. Hastalık, insanı başka amellerle ulaşılması imkansız manevi mertebelere ulaştıran bir ubudiyet ve kulluk vesilesidir. Hayatın kıymet ve değerini daha iyi anlama, sıhhat ve afiyetin gaflet verici tekdüzeliğinden kurtulmaya bağlıdır. Bu da ancak hastalık denen sıhhat ve afiyetin zıddı bir olgunun devreye girmesiyle mümkündür. Zira eşyanın zıddıyla bilinmesi bir fıtrat kanunudur. Gece olmadan gündüzün, açlık olmadan tokluğun, soğuk olmadan sıcaklığın varlığını idrak imkansızdır. Güzelliğin hadsiz derecede çeşitliliği ve mertebeleri ancak çirkinliğin müdahalesiyledir. Bu sebeple de her şey ya bizzat ya da dolayısıyla güzeldir. Hastalıkları, musibetleri de dolayısıyla güzel kabul etmek durumundayız.