Sykes-Picot'dan İran işgaline: Musul'un acıklı hikâyesi -3-

Irak'ın yeni işgalcisi İran'ın etkisini sahada hissetmemek mümkün değil.
ABD'nin Irak müdahalesi ile başlayan İran'ın Irak'ta etki sahasını arttırma projesi, Obama döneminde zirveye ulaştı. Obama yönetimi ülkeyi "anahtar teslimi" İran'a bıraktı.
Maliki'nin mezhepçi politikaları sonucunda ülkede güçlenen DEAŞ ile mücadelenin de ironik bir şekilde kazananı Şii mezhepçilik oldu. DEAŞ ile savaşma rolü İran tarafından eğitilen ve desteklenen militanlara bırakılırken, savaşın ganimetini yemek de onlara düştü.
Musul merkezde hâlâ DEAŞ'a karşı operasyonlar devam etse de, Erbil'den Musul'a uzanan 85 km'lik hat DEAŞ'tan temizlenmiş durumda. Musul'a doğru ilerlerken onlarca güvenlik noktasında durduruluyoruz. Bu güvenlik noktalarında yerli Sünni nüfusu çileden çıkarmak istermişçesine Haşdi Sabi bayrakları ve Hamaney posterleri dalgalanıyor.
Haşdi Şabi, bu toprakların yeni hâkimi. DEAŞ'ın Haziran 2014'te ordunun hiçbir direniş göstermeden silah ve mühimmatını bırakıp kaçması üzerine Musul'u ele geçirmesinin ardından Şii dinî otorite Ali Sistani'nin "cihat" çağrısı üzerine kurulan Haşdi Şabi, düzenli bir birlik değil. İçinde birçok grubun bulunduğu bir çete şemsiyesi demek daha doğru olur.
Radikal bir Şii mezhepçi ideolojiyi paylaşan bu çetelerin, sivillere yönelik insan hakları ihlalleri birçok insan hakları örgütü tarafından belgelendi. Irak'ta toplam Şii militan sayısı kesin olarak bilinmemekle beraber, 100.000 civarında olduğu tahmin ediliyor. Felluce ve Tikrit'te bu militanların binlerce Sünni'ye işkence yaptığının ve katliamların yaşandığının belgelenmesi üzerine, 2016 yılında İnsan Hakları İzleme Örgütü bu militanların Musul operasyonunda yer almaması üzerine çağrıda bulunmuştu.