MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin, partisinin grup toplantısında
başkanlık konusunda "Ya Cumhurbaşkanı anayasal sınırlarına
çekilmelidir ya da başkanlık sistemi konusunda anayasa hazırlığı
varsa Meclis'e getirmelidir" çağrısına Başbakan Binali Yıldırım
yanıt verdi.
Yıldırım başkanlık sistemiyle ilgili önerilerini en kısa sürede
Meclis’e getireceklerini açıkladı.
Bu hızlı gelişme acaba AK Parti ile MHP arasında başkanlık sistemi
konusunda bir uzlaşmaya mı varıldı sorusunu da gündeme getirdi. CHP
Grup Başkanvekili Levent Gök de bu soruyu daha iddialı biçimde
dillendirdi ve iki parti arasında gizli bir anlaşma olduğunu ima
etti.
Öyle görünüyor ki, başkanlık sistemi tartışması önümüzdeki günlere
Türkiye’nin belli başlı gündem konularından birini oluşturacak.
AK PARTİ’NİN HAZIRLIĞI
AK Parti’nin bir süredir başkanlık sistemi öngören anayasa
çalışmaları yaptığı biliniyor. Geçen dönem Anayasa Uzlaşma
Komisyonu’na da başkanlıkla ilgili önerisini iletmişti. Tabii onun
üzerinden çok zaman geçti.
AK Parti kurmayları başkanlık sistemi öngören anayasa taslağı
üzerinde kafa yormaya devam ediyorlar. Henüz Cumhurbaşkanı Tayyip
Erdoğan’a iletilmiş kesin bir taslak yok ama üzerinde çalışılan,
fikir jimnastiği yapılan başkanlık sisteminin çerçevesinden söz
etmek mümkün.
İLK 3 MADDE
Yeni anayasa konusunda en çok tartışılan konuların başında mevcut
Anayasa’nın Cumhuriyet’in temel niteliklerini belirleyen ilk 3
maddesi geliyordu. CHP ve MHP bu ilk 3 maddeyi kırmızı çizgi olarak
ilan etmişti. AK Parti de ilk 3 maddeyle ilgili bir sorunları
olmadığını açıklamıştı.
Başkanlık sistemini öngören taslak çalışmalarda ilk 3 maddenin esas
itibariyle korunması düşünülüyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin
demokratik, laik, sosyal hukuk devleti olduğu hükmü yer alıyor.
Ancak “insan haklarına saygılı” ifadesi yerine “insan haklarına
dayanan” ifadesi tercih edilecek gibi görünüyor.
Keza, mevcut Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan “Atatürk
milliyetçiliğine bağlı” ifadesine yer verilmeyebilir. Bu konu henüz
tartışılıyor. Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütün olduğu
hükmünün de korunması konusunda görüş birliği var.
BAŞLANGIÇ KISMI
Mevcut Anayasa’da uzun bir başlangıç kısmı var. Yenisinde ise bu
bölümün bir paragraf gibi kısa bir ifadeyle yer alması planlanıyor.
Bu kısımda insan haysiyetinden kaynaklanan evrensel hak ve
hürriyetlere vurgu yapılması, her türlü ayrımcılığın reddedilmesi,
etnik ve dini farklılıkların zenginlik olarak görüldüğünün
vurgulanmasının yeterli olacağı düşünülüyor.
EGEMENLİK
Egemenliğin kullanılması konusunda mevcut Anayasa’da “anayasal
organlar” yerine, “Türk milleti egemenliğini seçtiği temsilcileri
aracılığıyla ve halkoylaması yoluyla kullanır” hükmü üzerinde
duruluyor.