Laiklerin demokrasiyle imtihanı

Yıllarca Türkiye’de ve bütün Batı’da tek bir sorunun cevabı arandı. Üzerine konferanslar düzenlendi, televizyonlarda uzun uzun tartışıldı, yazılar yazıldı, tezler yapıldı. Soru şuydu:
İslam/Müslümanlar demokrasiyle bir arada yaşayabilir mi?
Türkiye için (Bu yazının sınırlarını zorlasa da Ortadoğu için de) artık acil olarak başka bir soruya cevap bulmamız gerekiyor bugün;
Laikler demokrasiyle bir arada yaşayabilecek mi? Laikler demokrat olabilecek mi?
Türkiye’de laikler ile dindarlar arasında demografik bir fark var. Dindarlar daha kalabalık. Laikler bu farkı yıllarca en başta orduyla tabii siyaset, akademi, medya, bürokrasi, sanat dünyasındaki ağırlıklarıyla kapatmaya çalıştılar.
Çok partili hayata geçene kadar bir sorun yoktu. 1960 darbesi ve 1961 anayasasıyla da sandığa rağmen iktidarda kalmanın formülünü buldular.