“Dünya da çok bozdu” tezi üzerine...

Geçen yıl hayatını kaybeden ünlü Amerikalı siyaset bilimci Benjamin Barber, 1984’de yazdığı “Güçlü Demokrasi” kitabında, temsili ya da liberal demokrasiyi “zayıf demokrasi” olarak adlandırmıştı. Çünkü liberal demokrasiler bireysel haklara vurgu yaparak, bu bireylerin vatandaş olarak demokratik sistemdeki rolünü ikinci plana atmaktaydı. O yüzden de artık vatandaşların sadece beş yılda bir oy vererek temsilcilerini seçtiği, bütün kararları da o temsilcilerin aldığı liberal temsili demokrasiden, teknolojik imkanların da yardımıyla önemli kararların referandumlarla alındığı, sivil inisiyatiflerin kanun hazırlayabildiği “güçlü demokrasi”ye geçilmeliydi. Aslında Barber, liberal demokrasiyi eleştirirken, demokrasinin daha ileri bir modelini teklif ediyordu. Ama bu güçlü liberal demokrasi eleştirilerinden sadece demokratlar yararlanmadılar. Hayranlarından biri de London School of Economics’de okuyan Seyfulislam Kaddafi ‘ydi. Barber, Libya’ya davet edilmiş, Muammer Kaddafi ile tanışmış ve Kaddafi Vakfı’nın danışmanlar kuruluna girmişti. Nihayetinde Kaddafi de 1979’da çıkan ‘kutsal’ kitabı Yeşil Kitap’ta “Parlamentoların demokrasinin bir aldatmacası” olduğunu söyleyerek daha ‘ileri’ bir demokrasi modeli olan ‘Cemahiriye’nin ideoloğuydu. ‘Cemahiriye’de “azınlığın çoğunluğa diktatörlüğü” olan partili parlamenter sistem yerine doğrudan halkın kararları aldığı “halk kongreleri” vardı. (Tabii olaylar pratikte bir miktar farklı yaşandı.