Teşvikli yatırımlar ve Cazibe merkezlerine yatırım başvuruları neler söylüyor

Arkadaşımız Hüseyin Gökçe, yılın ilk yarısında ocak-haziran döneminde teşvikli yatırımlardaki gelişmeleri ele alan bir araştırma haber hazırlamış. Ulaştığı sonuçlara göre, teşvik belgeli yatırımların belge sayısı yüzde 30.92 artışla 2888’den 3781’e yükselmiş.

Teşvik belgeli yatırımların tutarı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.95 artışla 44 milyar 992 milyon liradan 50 milyar 819 milyon liraya artış göstermiş. Buna karşın ortalama yatırım büyüklüğü 15.4 milyon liradan, yüzde 18 azalışla 11.1 milyon liraya gerilemiş. Teşvik belgelerinin sayısal olarak yüzde 95.5’i (3 bin 623’ü) yerli, yüzde 4.5’i (158’i) yabancıların yaptığı yatırımlardan oluşuyor. Buna karşın yatırım tutarı açısından baktığımızda yerlilerin payı yüzde 88.5 seviyesinde iken, yabancıların payı yüzde 11.5. Yerlilerin bir kişilik istihdam için yatırımları 429 bin 992 lira iken, yabancıların bir kişilik yatırım için ödedikleri, yerlilerin iki katından fazla 1 milyon 19 bin lira.

Bunun bize söylediği, yabancıların daha yüksek teknolojili ve katma değerli yatırımlar yaptıklarını gösteriyor.

Gökçe’nin haberinde Doğu ve Güneydoğu’da 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri'ne yatırım başvurularının yarın Başbakan tarafından açıklanmasının beklendiği bilgisi de yer alıyor. Bilindiği gibi Cazibe Merkezleri'ne süper teşvik için başvurular 24 Ocak-27 Şubat tarihleri arasında yapılmıştı. Ancak bu yatırım başvuruları ince elenip, sık dokunarak yapılabilirlikleri uzmanlarca ele alındı. Bu incelemeler sonucunda Başbakan Yıldırım tarafından yapılacak açıklama 6 aylık incelemeler sonunda ağustos ayına kalmış oldu.

Başlangıçta çalışmaların koordinasyonu dönemin Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz tarafından yürütüldü. Daha sonra Cazibe Merkezleri Programı Yürütme Komitesi Başkanlığını yeni Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan aldı. Uzmanların hazırladığı raporlar Elvan’ın başkanlığındaki komitede yer alan Hazine Müsteşarı, Bilim Sanayi Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı müsteşarları ile Kalkınma Bankası Genel Müdürü'nün yer aldığı komite tarafından uzmanlarca hazırlanan raporlar değerlendirilerek karara bağlandı.

Başbakan Binali Yıldırım'ın yapması beklenen açıklama da 92 milyar liralık 365 bin kişilik istihdam içeren programın ne kadarının ne gibi sonuçlara bağlandığını göreceğiz.