'Müzik evrensel değildir, millîdir'

Bünyamin Aksungur, Türkiye'nin Türk Dünyasına hediye ettiği, bir sanatçı, bir müzik felsefecisi. Onu dinledikçe, Turan'ın hiç de uzak olmadığını anlıyorsunuz. Kültürler bir olunca, gönüller de bir oluyor. Yeter ki, birbirimizi tanıyalım. Bünyamin Aksungur, çıkardığı "CANAN UYKUDA"  albümüyle bir köprü kuruyor.

Dün okudunuz... "Müzik evrensel değil, millîdir" demiş, ben de "O zaman Mozartları, Beethovenleri nereye koyacağız?" diye sormuştum. Cevabını okuyalım:

"Onlar millî temeller üzerinde evrenselliğe ulaşmış dehalardır. Bizim de dehalarımız var.  Evrensel kaygısını gütmemiş III. Selim var. Itrî var. Dede Efendi var. Mozartlar bugün yetişmiyor. Mozartlar, Çaykovskiler, Haydenlar, 12 sesle 2 makamla kendilerini ifade etmişlerdir. Oysa bizim 41 sesimiz var."

Burada araya giriyorum ve "Neden dünya çapında değiliz o zaman?" diye soruyorum.

"Bakın, millî diyorum ya, öyle derdimiz yok. Kendimizi ifade etme yoludur müzik. Oyunlarımız, folklorumuz da öyle. Tasavvufumuz da öyle. Dikkat ederseniz, folklorik oyunlarımız aslında içe dönük olup halka şeklinde oynanır. Sema e semahlarımız da öyle.  Millet beğensin, seyretsin değil. Son dönemlerde insanlar koreografi geliştirdiler, sahnelik gösteriler hâline getirdiler. Müzikte ana kaynak dindir. Ayrıca beşerî sevgi ve aşkı dile getiren ve insanın bütün duygularını dışa vuran müzik de zaman içinde gelişmiştir.  Ama müziğin dili millîdir. Orada ısrarcıyım. Dediğim gibi majör ve minör iki makamla ve 12 sesle birçok şey anlatabilirsiniz. Ama eğer Mozart'sanız, Beethoven'sanız size bunlar az gelir. Dolayısıyla 2., 3. ve 4. sesi yani armoniyi de geliştirirsiniz. Onlar bunu yaptılar. Dede Efendi ile Mozart'ı yarıştırmak, elma ile armudu yarıştırmak gibi olur. Oysa her ikisi de dehadır. 12 ses ve 2 makamla elde edilecek nameler ile 41 ses -ki bunun 24'ünü hâlâ kullanmaktayız- 41 ses ve 400'ü aşkın makamla elde elde edebileceğimiz müzikal zenginlik arasında dağlar kadar fark vardır. Batıdaki çok sesliliğin sebebini burada aramak gerekir. Oysaki bizim müziğimizdeki her makam farklı bir duygu yoğunluğunun tercüman olagelmiştir."

Bünyamin Aksungur'a "müzik"le "tedavi" arasındaki bağı sordum. Bütün hekimlerin üzerinde durması gereken bir cevap aldım: