MİLLETİN parasının nasıl harcandığını denetlemek devlet olmanın
gereğidir.
Devletler, tarihleri boyunca, dönemin devlet yapısına ve kültürüne
göre değişik biçimlerde bu denetimi yapmıştır.
Denetim, demokratik hukuk devletlerinin ortaya çıkışından sonra
daha önem kazanmış, demokrasinin gereği olarak vergilerin nasıl ve
nereye harcandığı daha gelişmiş yöntemlerle denetim altına
alınmıştır. Bunun nedeni, demokrasilerin halka hesap verebilirlik
ve şeffaflık ilkeleridir.
Denetim bilinci, günümüzde artık her vatandaşın politik ve ekonomik
birey kimliğiyle, oyunu ve vergisini takip etme hakkı olarak
tanınmaktadır. “Eleştirel politik birey ve eleştirel ekonomik
birey” kimliği taşımak ve onun gereği olarak, sadece sandıktan
sandığa değil her süreçte verdiği oyun ve ödediği verginin hesabını
sorabilmek, demokratik gelişmişlik ölçülerinden biri haline
gelmiştir.
Bu bakımdan demokratik hukuk devletlerinde vergilerin (bütçenin) ve
vergi dışı gelirlerin (kamusal fonların) denetlenmesi en liberal
sistemlerde bile mevcuttur.
YÖNETİM-DENETİM İLİŞKİSİ
Denetim demokratik sistemin ayrılmaz bir parçası olmasına karşın,
yönetim denetimden, yöneticiler denetçilerden pek hoşlanmaz.
Denetim geçirmek soğuk bir konudur.