Son günlerde bütün diplomatlara şu soruyu soruyorum:
“Rus ordusunun Ukrayna kentlerine girmeye başlamasının üzerinden tam 12 gün geçti. Bu 12 günün muhasebesini yapar mısınız?”
Gerek Türk, gerek yabancı diplomatların birleştiği nokta aynı:
Vladimir Putin, devasa Rus ordusunu harekete geçirdi. Bazı kentleri aldı, ancak “kazandı” demek zor. Peki neden?
Bir çok nedeni var:
1- Dağınık ve uyuşuk Avrupa Birliği'ni ve NATO'yu uyandırdı, harekete geçirdi:
NATO Genel Sekreter Yardımcılığı ve Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği görevlerinde de bulunmuş, kıdemli Türk diplomatlardan Büyükelçi Hüseyin Diriöz, sohbetimiz sırasında öncelikle bu detaya dikkat çekti.
Başlarda meseleyi Ukrayna ve Rusya arasında bir sorun olarak gören iki yapı, artık Rusya'yı kendilerine tehdit olarak görmeye başladı.
Geçen hafta yaptığımız sohbette Almanya'nın Ankara Büyükelçisi Jürgen Schulz da bu detaya dikkat çekmişti.
Sculz'a göre Rus ordusunun Ukrayna'ya girmesi sadece Ukrayna'ya yapılmış bir saldırı değil, aynı zamanda Avrupa değerler sistemine ve güvenliğine yönelik bir saldırıydı. Avrupa ve NATO da bu nedenle saldırıyı ciddiye alıp harekete geçti.
Başlangıçta siyasi çözüme odaklandıklarını, Avrupalı liderlerin Putin'le görüşerek krizi diplomasiyle çözmeye çalıştığını anımsatan Schulz sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ancak Putin, Luhanks ve Donetsk'i tanıyınca, Minsk anlaşması öldü. Sonrasında da askeri harekat başladı. Yani En kötü senaryo gerçekleşti. Başlangıçta diplomasi arayan Avrupa ve Almanya, hızlıca pozisyonunu değiştirdi. Ukrayna'ya siyasi ve ekonomik destek sağladı.”
2 – Rusya dünyada yalnızlaştı:
Konuştuğum deneyimli Türk diplomatın dile getirdiği ikinci önemli unsur, Rusya'nın dünyada yalnızlaştığı gerçeğiydi. Yaptırımlar konusunda alınan kararlar, son derece etkili olmaya başladı. Alman Büyükelçi Schulz da bu tespiti paylaşıyordu:
“BM'deki kınama oylamasında 141 ülke evet dedi. Sadece 5 ülke hayır dedi. Onlar da Rusya, Belarus, Eritre, Suriye ve Kuzey Kore. Çin dahi çekinser kaldı. Biz 141 evet beklemiyorduk. 2014'te bu sayı 100 civarındaydı.”