Gizli oy

ANAYASA oylamalarının gizli yapılması anayasa emridir. Bu üst hukuk kuralını yok sayıp göstererek, hatta çok onurlu bir iş yapıyormuş gibi kameralara poz vererek oy kullanan vekiller nasıl bir siyasi kültürü yansıtıyor?

Aynı şekilde “İçime sinmiyor ama liderimin istediği gibi oy vereceğim” diye açıklama yaptıran, dahası görmediği metne imza attıran nasıl bir siyasi kültürdür?

Araştırarak ve hür iradeyle karar vermek yerine, göze girme ve “sürüden ayrılmama” kültürü ile demokrasinin “denetim” işlevi yapılabilir mi?

Partilerde toplumsal darboğazları aşacak yeni fikirler gelişebilir mi? Hatalar, yanlışlar önlenebilir mi? En önemlisi siyaset sınıfının kalitesi yükselebilir mi?

ÖZAL ZAMANINDA

Askerlerin yaptığı 1982 Anayasası’nda anayasa değişiklikleri oylamasında “gizli oy” hükmü yoktu. Merhum Turgut Özal zamanında Mayıs 1987’de yapılan anayasa değişiklikleri sırasında “gizli oy” hükmü getirildi.

Dönemin Adalet Bakanı Oltan Sungurlu 14 Mayıs günü yaptığı konuşmada, Meclis başkanı ve cumhurbaşkanı nasıl Meclis’te gizli oylamayla seçiliyorsa, anayasa değişikliği oylamalarının da “gizli” yapılmasını savundu. Açık oylamalarda “milletvekili iradesinin etki altında kalabileceği”ne dikkat çekti.

O zaman da “Milletten gizli oylama olmaz” gibi demagojik itirazlar olmuştu.