Uygurlar ve Suriyeliler

Türkiye’ye sığınan Uygur Türklerinin Çin’e iade edildiği yolundaki haberler endişe verici… Çok yaygın bir uygulama değil ama yürek yakan olaylar yaşanıyor. Genç anne Zinnetgül Tursun’un iki çocuğuyla birlikte Tacikistan üzerinden Çin’e teslim edilmesi böyle vahim bir örnek. Ankara’nın Çin konusunda çekingen davrandığı açıktır. Fakat Türkiye Uygurlar için insan hakları açısından hassasiyet göstermekle Çin’le ilişkileri bozacak değildir… Öncelikle hukuki duruma bakmak istiyorum.   ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Bu konuda bizim Anayasa Mahkememizin çok sayıda kararı var. Rus vatandaşı bir Kabartay-Balkar Türk’ü Türkiye’ye sığınmış, Rusya’nın talebi üzerine iade işlemi başlatılmıştı. AYM, söz konusu kişinin idare mahkemesindeki davasının sürdüğünü, sınırdışı edilmesinin telafisi imkansız zararlar yaratabileceğini belirterek “yürütmeyi durdurma” kararı vermişti. (1 Kasım 2016) Bir İran vatandaşı Türkiye’ye sığınmış, “rejim karşıtı faaliyetleri” olduğu gerekçesiyle Tahran bu kişinin iadesini istemiş, Ankara kabul etmişti. AYM ise hem İran’da “idam cezası”nın hem “işkencenin” bulduğunu belirterek sınırdışı işlemini durdurmuştu.   AYM’ye göre, İran’da “kırbaç” cezasının bulunması insan haklarına aykırıdır, sığınan bir İranlı bu yüzden İran’a iade edilemez.