Seçme hakkı

ANAYASA tartışmalarında hiç gündeme gelmeyen bir soruyu sormak istiyorum:
Yeni sistem, vatandaşların ‘seçme hakkı’ konusunda ne tür düzenlemeler getiriyor?
Bu soruyu yadırgadınız mı?
Elbette Türkiye’de 1950’den beri düzgün seçimler yapılıyor, “seçme hakkı”nı serbestçe kullanıyoruz.
Öyle, fakat “seçme hakkı” bundan mı ibaret?
BAŞKAN YARDIMCISI?
Başkanlık sistemlerinin genelinde halk “başkan”ı ve “başkan yardımcısı”nı seçer.
Amerika, Brezilya, Arjantin...
Asya’ya gittikçe sadece “başkan” seçiliyor. Fakat Asya ülkelerinde demokratik kavramların da önemi azalıyor. Her neyse...
Bizde sadece “cumhurbaşkanı” seçilecek.
Yardımcılarını cumhurbaşkanı atayacak.
Cumhurbaşkanının yokluğu gibi hallerde onun bütün yetkilerini vekaleten kullanacak olan yardımcısı, bizde “atanmış” bir kişi olacak, “seçilmiş” bir kişi değil!
Halbuki parlamenter sistemde cumhurbaşkanına vekalet eden kişi “seçilmiş” meclis başkanıdır.
Şimdi, Amerikan milletinin sahip olduğu “başkan yardımcısını seçme hakkı” niye bizim milletimize verilmiyor?
BEŞ YILDA BİR DEFA!
Seçme hakkıyla ilgili çok önemli, belki daha önemli bir husus da bizde cumhurbaşkanı ve Meclis seçimlerinin “aynı günde” ve “beş yılda bir” yapılacak olmasıdır.
Halbuki gelişmiş demokrasilerdeki başkanlık sistemlerinde başkan ve meclis seçimleri farklı dönemlerde yapılır... Şili ve Güney Kore’de böyledir.
Yahut, daha yaygın olarak, hatta hemen bütün demokratik başkanlık sistemlerinde yasama organının üçte biri için “iki yılda bir yenileme seçimleri” yapılır.
Başkan seçimlere fazla etkili olamasın, meclis üzerinde egemenlik kuramasın, toplumda değişen eğilimler beş yılı beklemeden meclise yansısın gibi demokratik düşüncelerle...
Demokrasinin “denetim ve denge” ilkesini güçlendirmek amacıyla...
Bizde ise beş yıl gibi çok uzun olan bu zaman içinde “milletimiz” yasama ve yürütmeyle ilgili seçme hakkını hiçbir şekilde kullanamayacaktır!