Kadın, din ve modernleşme

MİLLİ şairimiz Mehmet Âkif, “Erkeklerimiz edepsiz, terbiyesizdir” demişti.

Nerede, kime, ne zaman demişti?

Kazan Türkleri’nden modernist İslamcı ve Türkçü Fatih Kerimi’ye söylemişti bunu.

Gazeteci Fatih Kerimi, Balkan Harbi’nin felaket yıllarında İstanbul’a gelmiştir. Amacı yazılarıyla Türkiye’ye destek vermektir. İstanbul onun gözünde hilafet merkezi ve Osmanlı payitahtı olarak bir idealdir. Fakat İstanbul’a geldiğinde görür ki, uyuşuk, ezik bir ahali var. İstanbul sokaklarında kadın azdır, erkekler kadınlara laf atarlar, sarkıntılık yaparlar.

Büyük hayal kırıklığına uğrayan Fatih Kerimi, görüştüğü aydınlara bu sorunu da sorar. Akif’in cevabı böyleydi.

Türkçü Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun da böyle tespitleri vardı.

Evet, realiteleri görmek için ak ve kara ideolojik gözlükleri çıkarmak lazımdır.


EŞİTLİK DÜŞÜNCESİ
Tarihte savaş da üretim de kol gücüyle yapıldığı için erkek ‘cins-i latif’ dedikleri kadına egemendi. Buna göre kadına roller biçildi, statü verildi.

Fakat ‘kafa’nın öne geçmesiyle kadının eşit olduğu da görülmeye başlandı. Siyaset ve hukuk sahasında önce özgürlük ve eşitlik fikri, ardından kadın hakları hareketi gelişti.

Bizde de böyle oldu. Abdülhamid zamanında modern eğitimin gelişmesi hem ‘hürriyet ve müsavat’ fikrine, hem Cevdet Paşa’nın kızı Fatma Aliye Hanım gibi öncülerle kadın hareketinin başlamasına yol açtı. Kadın evinden sokağa, okula, miting meydanlarına çıkmaya başladı.

Kadının evine kapandığı toplumlarda kadın-erkek ilişkilerine dair medeni alışkanlıklar gelişmemişti.

Kaçgöçün zararlarını Cevdet Paşa’nın yazdıklarında da görme...