İşte hukuk

DEMOKRASİ, hukuk, hak ve özgürlükler, sivil toplum gibi kavramlar neye yarar, nasıl çalışır? Bu konuda geçtiğimiz cuma günü Amerika’da çok önemli bir tecrübe yaşandı: Trump’ın Müslüman mültecileri sınır dışı etme kararını bir hâkim, evet tek başına bir yargıç durdurdu.
Amerikan milleti “milli irade” ile başkan seçmişti, onun seçim meydanlarında söz verdiği kararını tek başına bir hâkim durdurdu.
Gerçi liberal Anglo-Amerikan kültüründe “milli irade” kavramı yoktur. Bu kavram devrimci Fransa’dan gelir. Biz de Meşrutiyet’ten beri öyle diyoruz. Kavram ne olursa olsun, “hukuk üstünlüğü” deniliyorsa seçilmişler de hukuka uyacak; bunun denetimini bağımsız yargı yapacak.
SİVİL TOPLUM FAKTÖRÜ
Başkan Trump’ın 7 Müslüman ülkeden ABD’ye girişleri yasakladığını biliyorsunuz. Kennedy Havaalanı’nda Hamid Derviş ve Haydar Abdülhak adlı iki Irak vatandaşı aileleriyle birlikte gözaltına alındılar, sınır dışı edileceklerdi.
Amerika Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU, American Civil Liberties Union) adlı sivil toplum kuruluşunun avukatları itiraz etti. Avukatlar Derviş ve Abdülhak’la görüştürülmedi
Yine de dava açtılar.
1920 yılında kurulan ACLU öyle saygın bir dernektir ki, 1939 yılında Amerikan Yüksek Mahkemesi’nce onaylanmıştı. Bizdeki “kamu yararına dernek” benzeri bir statü... Bu statü ile dava açtılar.
Başvuru hakkının genişliğini görüyor musunuz?
ACLU’nun kurucusu Roger Baldwin’in şu sözü ünlüdür:
“Bu ülkede kendi hakları için mücadele etmeye kararlı insanlar oldukça, ülkemize demokrasi denilecektir.”