Halka soralım neyi soralım?

“Bunların yazı ve konuşmalarını halka soralım, bakalım halk bunları masum sayacak mı!”

Ne dersiniz, kimlerin “suçlu” veya “masum” olduğuna anayasa ve kanunlara göre bağımsız yargı mı karar vermeli, halk ya da millet mi?

Demokrasinin odak noktası olan bu soruna biraz derinden bakalım.

KUTSAL DEVLET VESAYETİ

Siyasi tarihimizin uzun asırlarında devlet, halkın üstünde yüce bir varlık olarak görüldü. “Kutsal devlet” denildi.

Ünlü tarihçimiz Naima, “reayanın” (halkın) devletin dışında tutulmasını bir erdem olarak anlatır. Tarihçi Halil İnalcık, “reayanın devlette temsil edilmediğini” vurgular. Reayaya adaletle davranmak devletin asli görevidir ama reayanın devlette temsilcileri yoktur. (The Middle East and The Balkans Under The Ottoman Empire, s. 85)
Osmanlı, reayanın üstünde bir koruyucu, bir “vasî” idi, vesayet yani.