Bilimin kıymeti

Bilim tarihi, tarihin çok önemli bir kolu… Bizde siyasi tarih kadar gelişmemiştir. Kurucu isim olarak merhum Adnan Adıvar’ı zikredebiliriz. Adıvar’ın “Osmanlı Türklerinde İlim” adlı eseri uzun yıllar temel kaynak olarak kaldı.

Fakat Adıvar’ın kitabında tabii olarak bazı eksikler vardı. Bu yüzden her öncü eserde olduğu gibi bazı yanlış sonuçlara varmıştı.

Bunu düzelten Osmanlı döneminde bilim hayatını ve sorunları doğrudan arşiv belgelerine dayanarak yeniden yazan, Ekmelettin İhsanoğlu oldu. Bugün bilim tarihinin Osmanlı döneminde dünyada bir numaralı tarihçi, İhsanoğlu’dur.

OSMANLILARDA BİLİM

İhsanoğlu özellikle IRSICA’da yıllarca süren şahsi ve ekip çalışmalarıyla, Osmanlı kütüphanelerindeki bütün kitapların tam bir dökümünü çıkardı. Bunları “Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi” ve astronomi, mimari, kimya… literatürü tarihleri olarak ciltler halinde yayınladı. Her bir kategorinin ilik cildi, değerlendirme niteliğindedir.

Modern ilimlerin anahtarı matematiktir. Bu açıdan baktığımızda görüyoruz ki, siyasi amaçla, yani toplum düzenini sağlamak için belli bir akaidi yerleştirmek ve devlet için fıkıh...