İslam kardeşliği işe yaradı mı?

Osmanlı Devleti’ni kurtarmaya çalışanlar, “İttihad-ı İslam” adı altında birleşmiş bir İslam dünyası yaratmaya kalkıştılar. Bu fikri Muhammed Abduh ve Cemalettin Afgani gibi dışarıdan isimler de gündeme getirmişlerdi. Bu fikri, Padişah 2. Abdülhamit bütün gücüyle destekledi. Alman imparatorluğu da bu akımı kullanmak istiyordu. Alman İmparatoru 2. Wilhelm, bu amaçla 1889 ve 1898 tarihlerinde İstanbul’u iki kez ziyaret etti.

Ne yazık ki bütün Müslümanları birleştirmek peşindeki bu proje pratikte hiçbir işe yaramadı. Cihan Harbi başladıktan sonra halife konumunda olan Osmanlı padişahı cihad ilan etti. Ama dünyadaki Müslümanlar, halifenin bu kararını ciddiye almadılar ve Müslümanların halifesi sayılan o zamanki Osmanlı padişahına karşı savaştılar.