Kimlere doğum borçlanması hakkı var?

Okurumuz Süleyman Memiş “08.07.1968 doğumlu 24.09.2002 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılık primi ödeyen ve 2 çocuk sahibi bayan sigortalı olan yakın akrabam için 2 sorum olacak. Birincisi, çocuk borçlanması ya da doğum borçlanması yapılabilir mi? Çocuklar 21 ve 24 yaşlarında. İkincisi ise en yakın ne zaman emekli hakkına sahip olabilir” diyor. 

Sosyal güvenlik reformu ile kadınlara sağlanan en önemli sosyal güvenlik haklarından biri de doğum borçlanmasıdır.

Özellikle çalışan kadınların bir bölümünün doğum sonrasında çocuğuna daha fazla zaman ayırmak için çalışmaya ara verdiği bilinen bir gerçektir.

İşte bu durumdaki anneler için doğum sonrasında çalışmadıkları süreleri borçlanabilmeleri sağlanmıştır. Sigortalılar çeşitli iş kanunları (854, 4857, 5953 ve diğer iş kanunları) gereğince kullandıkları ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgeler, doğum öncesine ve sonrasına ilişkin almış oldukları raporlarla SGK’ya başvurmaları halinde borçlanabilmektedir.

Buna göre; kadın sigortalılar ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç doğum için, doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlanabilmektedir.

Doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu çalışılmayan ve sigorta primi yatmayan sürelerin de borçlanması mümkündür.

Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir. Yine üçüncü doğum için de aynı süreç geçerli olacaktır. 

Tarım sigortalılarından 4/a (SSK) kapsamında çalışması olmayanlar da doğum borçlanması yapabilmektedir. Aynı şekilde daha önce doğum borçlanması hakkından yararlandırılmayan banka sandığına tabi olan kadın sigortalılar da bu çalışması sona erdikten sonra 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) sigortalılığına tabi çalışması olanlar SGK’ya müracaat ederek borçlanma yapabileceklerdir.