İzin kullanmasam parasını alabilir miyim?

Yıllık izin, Anayasal bir hak olduğu gibi İş Kanunu ve iş sağlığı ve güvenliği açısından da kullanılması zorunlu bir haktır. Ancak, bazen, çalışanların yıllık ücretli izni bir dinlenme hakkı olarak değil, bir nevi ücret biriktirme yöntemi olarak gördükleri, işverenlerin de izin kullandırılmamasını bir kâr olarak değerlendirdikleri sıklıkla karşılaştığımız bir durum. Oysa ki doğru olan çalışanın yıllık iznini hak ettiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kullanmaları, işverenlerin de aynı sürede kullandırmasıdır. Hatta asıl işverenlerin, taşeron çalışanlarının iznini takip ve kullandırma yükümlülüğü var.

Bugün özellikle daha önceki yazılarımızda da dile getirdiğimiz yıllık izin kullanımı zorunluluğunu okurlarımızın güncel sorularının fazla olması sebebiyle yeniden ele alalım istedik. Özellikle yaz aylarının bitmesi ile birlikte kullanılmamış izinlerinin ne olacağı konusunda çalışanların tereddütleri olduğu için bugün ayrıntılı olarak yazıyoruz.

İşveren, genel kural olarak, işçiye izne hak kazandığı yıl içinde yıllık izni kullandırmalıdır. Ancak, çeşitli sebeplerden dolayı yılın içinde kullanılmayan izinler gelecek hizmet yıllarına devreder; çünkü yıllık izin hakkı, vazgeçilemez bir haktır. İş Kanunu’na göre çalışanlara verilecek yıllık ücretli izin süresi hizmet süresi yaşına ve işyerindeki kıdemine göre belirlenmektedir. Yasada belirtilen günler alt sınır olup, bu sürelerin altında izin kullandırılmaması gerekir. Ancak, bireysel iş sözleşmeleriyle, toplu iş sözleşmeleriyle, sendikalarla yapılan protokollerle, iş yeri uygulamalarıyla bu sürelerin üzerinde izin kullandırılması her zaman mümkün olabilir.

Buna göre;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,