Hat, mesaj ve fetih

İslam sanatının oluştuğu 7- 9. yüzyıllar arasında, İslam fetihlerinin de Anadolu kapısı hariç tüm yönlerde tamamen açıldığını ve İslam’ın Hıristiyan Batı’ya rakip tek güç haline geldiğini görürüz.

Buna bağlı olarak bizim konumuz esasında sormamız gereken ilk soru şudur: İslam, fethi, bir mümin gayretinin öznesi haline nasıl getirmiştir ki, yeryüzü Müslümanlara bu kadar kısa bir süre içerisinde açılabilmiştir?

Bunu mezkur devrin ekonomik ve askeri şartlarıyla açıklamak mümkün olsa da asla yeterli olamaz. Üstelik bu iki olguyu da emsallerine göre yeniden biçimlendirip harekete geçirerek bir idrak gerekir ki, bu idrakin Kur’an ve Sünnet dışında aranması muhaldir.

Ki, ayrıca İslam sanatının oluşma devrinin aynı zamanda, yeni dünyaya mahsus uygulamalarla İslam’a uygun yaşayışın kolaylaştırılması planında İslam mezheplerinin ve mülk zenginliğinin Müslümanların kalbine yerleşmesine ve onların kibre düşerek dünyaya sarılmalarına mani en etkili yol olarak tasavvufun doğuş devrine denk düştüğü de gözden ırak tutulmamalıdır.