Hassas bağırsak sendromu ve stres yönetimi

Değerli okuyucular, hassas bağırsak sendromu, ince ve kalın bağırsakların anormal derecede artışı, kendiliğinden hareketlerinin görüldüğü bir hastalıktır ve genellikle duygusal stresle artış gösterir. Bağırsakların çalışmasında bir bozukluk, dış tesirler ile tetiklenen aşırı duyarlılık vardır. Daha çok sol alt karın ağrısı, her iki yan boşlukta dolgunluk ve sızı, gaz, şişkinlik, hazımsızlık, geğirti ile zaman zaman kabızlık ve ishal tarzı değişken hareketlerin birlikteliği şeklinde görülen, tüm mide sistemini etkileyen bağırsak hareket bozukluğudur. En sık görülen belirtileri;

Karın ağrısı /karında rahatsızlık hissi, şişkinlik /gerginlik, kabızlık veya ishal yakınmalarıdır. Bu yakınmalar genelde dışkılamadan sonra azalır. Ayrıca stres-depresyon-konsantrasyon güçlüğü, geğirti-mide bulantısı-kusma-gaz-iştahsızlık-hazımsızlık –sindirim güçlüğü-mide yanması, sık idrara çıkma ve yanma hissi, baş-sırt ağrısı, kalp çarpıntısı, güçsüzlük yorgunluk halsizlik, uykusuzluk hissi gibi belirtiler de görülebilir.

Bağırsakların çok zengin sinir ağı vardır (bağırsak sinir sistemi) ve beyin ile çok kompleks (karmaşık) ilişki halindedir. Bu yakın ilişkiye karşın bağırsağın hareketlerini kontrol eden sinirlerin tamamı beynin kontrolü altında değildir.

Beyin ile vücudumuz arasındaki ilişki birçok örnekle net bir şekilde ortaya konabilir. Anksiyeteye (endişeye, kaygıya) neden olan bir durum ile karşı karşıya kalındığında (sınav, yarışma, iş yeri stresi v.s.), birçok kişide ruhsal (emosyonel) ve fiziksel bir cevap meydana gelir. Bir anda duygusal (emosyonel) olarak korku, anksiyete, stres veya şüphe hissedilebilir. Fiziksel olarak ise kas gerginliği, terleme, çarpıntı, nefes darlığı veya karın ağrıları gelişebilir. Her bireyde, meydana gelen (duygusal - ruhsal) (emosyonel) ve fiziksel cevap farklıdır. Bu tamamen kişinin o anda aklında ve vücudunda olanların farkına varma derecesi ile ilgilidir. Bazı bireylerde hedef organ bağırsaklardır.

Bağırsaklar, gıdaların sindirilme ve artıkların dışarı atılması işlevini beyinden bağımsız olarak otonom sinirlerin kontrolünde yaparlar. Fakat stres sırasında beyinin gönderdiği karmaşık uyarılar, kendi kendine düzenli çalışan bağırsak sinir sistemini de etkiler. Bunun sonucunda irritabıl (hassas) bağırsak sendromunda gözlenen olaylar istemsiz olarak gelişir. Örneğin bazı kişiler heyecanlı, sıkıntılı anlarda ishal (diare) olur. Stresli durumlarda santral sinir sistemi ve diğer sinir sistemleri arasındaki yakın ilişki nedeni ile gerek direkt uyarı, gerekse salgılanan hormonlar aracılığı ile bağırsak hareketleri hızlanır. Bu da karın ağrısı ve ishale neden olur. Stresli ortam geçince her şey eski düzenine geri döner.