Washington’da bir ihtimal daha var

ABD’de başkanlar en fazla iki dönem için seçilebiliyorlar. Bu “kurucu başkan” George Washington’un başlattığı bir gelenek. İkinci dönemini tamamladıktan sonra “bu görev için sekiz yıl fazla bir süre” diyerek yeniden aday olmadı. Aday olması durumunda seçilme şansı neredeyse yüzde yüz olduğu halde… Amerikan Bağımsızlık Savaşı’na önderlik edip yeni devletin siyasi rejimini şekillendiren kadronun en ön sırasında yer alan, yani tabiri caizse “Amerika’nın Atatürk’ü” diyebileceğimiz Washington’un adı ülkenin başkentine verilecek kadar itibarlıydı o günlerde ve “Amerika’nın babası” iki dönem başkanlık yaptıktan sonra kendi isteğiyle kenara çekildi. İki dönem kuralı bir yasal zorunluluk olmasa da “siyasi teamül” olarak 20. yüzyıl ortalarına kadar sürdürüldü. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ülkeyi yöneten Franklin Roosevelt bu teamülü yıkarak dört kere üst üste aday olup başkan seçildi. Dördüncü döneminin başında 63 yaşındayken öldü. Ömrü vefa etseydi birkaç defa daha seçilebilirdi belki… Bu durum Amerikan siyasi elitinde rejimin karakterinin korunmasına ilişkin bir kaygı oluşturdu. Roosevelt’ten sonra “iki dönem kuralı” yeniden gündeme getirildi ve bütün partilerin katılımıyla gerçekleştirilen anayasa değişikliğiyle başkanların iki dönemden fazla görevde kalmaları yasal olarak önlendi.