Var olmayan biri niçin öldürülsün

CUMARTESİ YAZILARI Geçen haftaki “cumartesi yazısı”nda Osman Bey’in amcası Dündar’ı öldürmüş olduğuna dair rivayeti gündeme getirmiştik… Neşrî ve İbn Kemal’den itibaren klasik Osmanlı tarihlerinde Dündar rivayeti tartışılmadan nakledilmiştir. Modern tarihçilik döneminde ise söz konusu rivayet problem olarak ele alınmaya başlanmıştır. *** İlk defa Hammer konuyu modern anlamda bir problematik olarak ele almış ancak değişik bir akıl yürütmeyle hükme varmıştır: Avusturyalı tarihçiye göre, Heşt Behişt’in girişinde “haleflere ancak şanlı olayları aktarmak için Osmanlı ailesinin kötülenmesi gereken eylemlerine yer vermeyeceğini” açıklayan İdris-i Bitlisî’nin eserinde bile yer aldığına göre rivayet doğru olmalıdır. (Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, 1. Cilt, sh. 97) Neşrî’nin rivayetinin doğru olmaması için bir sebep göremeyen Sencer Divitçioğlu ise sosyolojik bir açıklama yapar: “Nedeni şöyle olmalıdır. Ertuğrul ve Dündar’ın barışçıl göçebe düzeni, Ertuğrul’un ölümü ve Dündar’ın başkanlığı Osman’a devretmesiyle sarsılmış. Osman’ın serkeşliği sakin göçebeleri saldırgan hale getirmiştir. ” (Divitçioğlu, Osmanlı Beyliğinin Kuruluşu, sh. 97) Diğer yandan, “Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl” konusunu bir kamu hukuku meselesi olarak inceleyen Ahmet Mumcu’ya göre söz konusu olay “Devletin kuruluş anında Orta Asya egemenlik anlayışına bağlı olduğunu gösterir, zira, amca da yeğeni kadar beylikte hakkı bulunduğunu iddia etmiştir.