İbrahimî gelenek ve ‘kurban’ın anlamı

Kurban aslında Hac ibadetinin bir parçası. Bundan dolayı bu bayramın kurban kavramıyla adlandırılmasını doğru bulmayanlar var. Çünkü esas olan hac ibadeti olduğuna göre haccın bir parçasından ibaret olan kurban ritüelinin bayrama ad olması doğru değil diyorlar. İlk bakışta haklı gibi görünüyor bu fikir ama bildiğimiz kadarıyla bazı Afrika ülkelerinde Hac Bayramı adlandırması benimsenmiş olsa da geri kalan İslam coğrafyasında Kurban -veya sözlük anlamı farklı olmakla birlikte ıstılahi manası aynı olan “adha”- kelimesi tercih ediliyor asırlardır. (Kuran-ı Kerim’de bayramlardan doğrudan söz edilmiyor, hadis-i şeriflerde Kurban Bayramı “yevmü’n-nahr”, Ramazan Bayramı ise “yevmü’l-fıtr” diye anılıyor. ) Bugün kullandığımız isimler ise yüzyılların oluşturduğu kültürel alışkanlıklarla İslam aleminin genelinde kabul görmüş bulunuyor. Mamafih farklı yerel adlandırmalar da var tabii. Söz gelimi Hind Müslümanlarının bir kısmı Keçi Bayramı, bir kısmı da İnek Bayramı diyor. Tıpkı bizim Şeker Bayramı adlandırmamız gibi… Aslında kurban Arapça bir kelime ama Araplar çoğunlukla bu bayrama İd’el Adha demeyi tercih etmişler. Biz muhtemelen -diğer dini kavramların çoğu gibi- İranlılardan almışız terimi.