Mümin bilecek ve düşünecek

Bilmek erkek ve kadın her müslümana farzdır“ mealindeki hadiste geçen “bilgi/ilim“ nedir sorusu sorulmuş, farklı cevaplar verilmiş, ancak kabul gören yorum şöyle olmuştur: Bir müslümanın kulluk vazifelerini yerine getirebilmesi için gerekli olan asgarî din bilgisini edinmesi her mükellefe farzdır. Ümmetin muhtaç olduğu bilgi ve teknolojiyi edinmek ise yeteri kadar kişiye farzdır (farz-ı kifayedir). Ümmet (İslam toplumu) farz-ı kifaye olan bu ilim ve teknolojiyi elde etmek üzere insan yetiştirmek ve gerekli altyapıyı oluşturmakla yükümlüdür.
Bir mümin Allah'a makbul bir kul olmak için nelere nasıl inanacağını (iman) ve neleri nasıl yapacağını (amel) bilmek durumundadır; bu asgari bilgiyi edinmeyip başkalarının bilgisi ile yetinemez; yetinir de yanlış yola giderse bundan sorumlu olur.
Tasavvuf erbabı, bir tarikata girmek isteyene, önce ehl-i sünnet iman esaslarını öğrenip buna göre inancını tashih etmesini şart koşuyorlar.
Eğer bir tarikate veya cemaate girmek isteyen mümin önce bu bilgiyi edinir ve imanını buna göre oluşturursa onu kimse eğri yollara sürükleyemez, çünkü bu bilgi ölçektir, o başkasıyla değil, başkası onunla ölçülür. Bu bilgi ve imana aykırı olan bir söz, yorum, telkin kimden gelirse gelsin kabul edilemez, aykırı konuşan ve davranan kimseden şüphe edilir.
Evet mümin bu bilgi çerçevesinde aklını kullanmak, düşünmek, ölçmek ve biçmek mecburiyetindedir. Bu yükümlülüğünü ihmal eder, “ben itimad ettiğim kişilere kandım, onlara inandım, kendi bilgi ve aklımı kullanmadım“ derse bu mazeret kabul edilmez.