​ Fulbright Eğitim Komisyonu

CHP, iktidarı Demokrat Parti’ye bırakmak mecburiyetinde kalmadan bir süre önce İsmet İnönü yönetiminde, başlıkta adı geçen bir sözleşme imzalanmış. Bu sözleşme ile ilgili birçok yazı okudum ve konuşma dinledim. Konuşan ve yazanların bir kısmı halen yürürlükte olan bu sözleşme gereği TC milli eğitiminin ABD’ye teslim edildiğini, sözleşmede yer alan ABD heyetinin kabul etmediği hiçbir programın ve müfredatın bu ülkede uygulanamayacağını iddia ediyorlardı. Bu, çok önemli iddia benim de dikkat ve merakımı celbetti, biraz okudum, araştırdım. Önce bu sözleşmenin metnini okudum, bilâhare çıkarılan kanun şöyle başlıyor:

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında imza edilen anlaşma gereğince temin edilen paraların kullanılmasına dair Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında imzalanan anlaşmanın onanması hakkında kanun:

BİRİNCİ MADDE- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında 27 Şubat 1946 tarihinde Kahire’de imza edilen anlaşma gereğince temin edilen paraların kullanılmasına dair Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında 27 Aralık 1949 tarihinde Ankara’da imza edilen anlaşma onanmıştır…

Sözleşmenin başlangıcı da şöyle:

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti; Eğitim sahasında yapılacak temaslarla bilginin ve meslekî istidat sahiplerinin daha geniş mikyasta mübadelesi suretiyle Türkiye Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri milletleri arasında karşılıklı anlaşmayı daha ziyade inkişaf ettirmek arzusunda bulunduklarından…”

Benim bu maddelerden anladığım karşılıklı bilgi, tecrübe ve araştırmacı mübadelesinden ibaret.