İnsana karşı toplum...

İnsan zamanı toplum zamanından daha hızlıdır. Umutları, beklentileri, algıları insan zamanı üretir. Ahlak, erdem, siyaset insan zamanını merkez alır.
Toplum zamanı farklıdır.
Çok yol aldığımızı sandığımız konularda tarih önünde ancak bir arpa boyu yol almış olmamız ya da aldığımız devasa yolları bugüne çakılarak küçümsememiz belki de bu yüzden.
Kürt meselesinin de böyle bir boyutu var.
1830'lar referans alınırsa 150-200 yıllık bu sorunun iki yüzü var. İlk yüzde devletin ulus oluşturmaya çalışırken Kürtleri Türkleşmeye davet etmesi, bunu zorlaması, olmadı dayatması bulunuyor. İkinci yüzde ise Kürtlerin bu çağrıya ve zorlamaya direnmesi, dönemine göre mirlerle, aşiretlerle, şeyhlerle, milliyetçi elitlerle, sol örgütlerle direnmeleri var.
1984'de başlayan son isyan, on binlerce insanın ayaklanmaya katılmasına, dağa çıkmasına yol açtı. 50 bin insanın hayatına mal oldu. İsyan karşısında siyasetsizlik 1990'larda JİTEM cinayetleriyle Türkiye'nin vicdanına ve demokrasisine pahalıya patladı.
İsyan, Güneydoğu'nun siyasi ve toplumsal dokusunu da etkiledi. Göç, kentlere yığılma, işsizlik, çocuk emeği, kırsal alanın çoraklaşması, geleneğin siyasi gücünün kırılması, velhasıl kaotik bir modernleşme bu etkilerin önde gelenleri.