Yüzde 21.61 kağıt üstünde durduğu gibi durmadı, yüzde 24.30 hiç durmayacak

Tam iki ay önceydi... Bu köşede 7 Eylül'de ağustos sonu itibariyle yurtiçi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) kapsamındaki ara mallar grubunda oluşan yüzde 21.61'lik yıllık fiyat artışına dikkat çekmiş ve "Yüzde 21.61 kağıt üstünde durduğu gibi durmayacak" başlıklı bir yazı kaleme almıştık. Yazımızda bu yüksek artışın, tüketici fiyatlarını bir şekilde yukarı iteceğine vurgu yapmıştık.

İşte geldiğimiz durum ortada... Tüketici fiyatları ağustostan sonraki iki ayda eylülde yüzde 0.65, ekimde yüzde 2.08 daha arttı ve ekim sonu itibariyle yüzde 11.90 düzeyine yükseldi. Neredeyse yüzde 12 sınırındayız. Bu sınırı aşmaya da bir şey kalmadı, kasım sonunda çok büyük olasılıkla yüzde 12'yi de geride bırakacağız.

Bırakacağız; çünkü hem tüketici fiyatlarda bu yıla baz oluşturacak geçen yılki oran bunu zorluyor, hem de üretici fiyatları kapsamındaki ara mal fiyatlarında yaşanan artış giderek ivme kazanarak tırmanış gösteriyor.

Ara mal fiyatlarındaki artışın hemen aynı ay tüketici fiyatlarına yansıması pek beklenemez. Yansımanın ilgili ayda mı, yoksa bir süre gecikmeyle sonraki aylarda mı olduğunu kesin olarak belirleme şansımız da tabii ki yok ama bu etkileşimin ara malın özelliğine göre hem ilgili ayda, hem sonrasında olduğunu söyleyebiliriz.

Yansımanın aynı ay içinde gerçekleştiğinin güçlü emareleri de yok değil. Zaten bu paralelliği grafikte daha kolay izleme olanağına sahibiz.

Bazı aylarda, örneğin ocakta ve ekimde her iki endekste de çok yüksek artışlar kaydedildiğini, bazı aylarda ise, örneğin mayısta artışların düşük kaldığını, haziranda ise gerilediğini gözlemekteyiz.