Özel sektörün dış borcu 300 milyar doları aştı

Özel sektörün dış borcunda yılın ilk yarısında tam 18.5 milyar dolarlık artış oldu. Bu artışla birlikte toplam borç haziran ayı itibariyle 300 milyar dolar sınırını aştı ve 302.3 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Borcun altı ayda 18.5 milyar artması ilk bakışta çok sert bir yükselmeye işaret ediyor görünse de bu artışın en az üçte birinin kur farkından kaynaklandığını dikkate almak gerekiyor. Doların özellikle euroya karşı değer kaybetmesi, dolar olarak ifade edilen euro cinsi borcun hızla artıyor görünmesi sonucunu doğurdu. Geçen yıllarda tersi olur ve dolar değer kazandığı için dış borç düşük görünürdü.

Merkez Bankası kur farkını yurt dışından sağlanan uzun vadeli kredilerin tümü ile kısa vadeli diğer krediler için açıklıyor. Bu kredilerde ilk altı ayda 10.7 milyarlık dolar artış oldu. İşte bu 10.7 milyar dolarlık artışın 6.7 milyar doları kur farkından kaynaklandı. Doların değer kaybı, uzun vadeli kredilere 6.3 milyar, kısa vadeli diğer kredilere ise 462 milyon dolar kur farkı yükü bindirdi.

Özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli ticari krediler ile yurtiçinde oluşan kısa vadeli yükümlülükler için döviz kompozisyonu açıklanmadığı için kur farkı hesaplanamıyor.

Haziran ayında euro/dolar paritesi 1.14 dolayında oluşmuştu. Parite bugünlerde 1.17 düzeyinin de üstünde bulunuyor. Dolayısıyla eurodaki bu değerlenme ya da diğer bir ifadeyle dolardaki bu zayıflama, özel sektörün dış borcunun haziran sonrasındaki dönemde daha da büyük görünmesine yol açacak.

Merkez Bankası verilerine göre özel sektör uzun vadeli dış borcu için ağustosta 2.7 milyar, eylülde 5.6 milyar, ekimde 5.1 milyar, kasımda 6 milyar, aralıkta ise 3.6 milyar dolarlık ödeme yapacak. Bu yılın tümünde gerçekleştirilecek toplam ödeme böylece 26.4 milyar doları bulacak.