İnsan hürdür. Kişi fiilini Allah’ın kendisine verdiği yaratma kudretiyle yaratır. Bu fiillerin yaratılmasında Allah’ın müdahalesi yoktur. Eğer bu fiilleri kendi iradesiyle seçip yaratan kul değil de Allah olsaydı kulun o fiilden dolayı ceza görmesi zulüm olurdu.” (Şükran Karabulut, Ebu Hanife’nin Kader, İnsan Fiilleri ve Büyük Günah Hakkındaki görüşleri, Yüksek Lisans Tezi.)
Tezin başlığındaki ‘Ebu Hanife’ adı sizi yanıltmasın. Yukarıda tırnak içine aldığım cümle Kaderiyye’nin görüşü.
Mutezile’nin ‘kader’ görüşü de buna yakın bir görüş.
Kendi içinde mantıklı. Fiillerimizi Allah yarattığına göre biz niye sorumlu olalım?
Sorumlu olduğumuza göre fiilleri insan yaratmıştır. Ama Allah’ın verdiği bir kuvvetle yaratmıştır.
Zaman zaman vurguladığım gibi, siyasetin böyle bir ‘itikad’ın ortaya çıkmasında tesiri var.