Avrupa’da “din – devlet
ilişkisi” sorunluydu, hala da sorunlu. Bu konuda en
sorunlu ülkelerden birisi Fransa. Kilise ile devlet arasında en
çetin laiklik kavgası Fransa’da yaşanmış, hala da her şey durulmuş
değil. “Din devlette ne kadar görünülürlük
taşıyabilir?” sorusunun herkesçe benimsenmiş bir
formülü bulunmuş değil. Avrupa genelde Hristiyan olmasına rağmen
durum bu.
Avrupa’da Müslümanlar da var. Balkanlar’da tarihi süreç içinde
oldukça yoğun olarak var olmuş, Endülüs’te var olmuş, yok edilmiş,
sonraki dönemlerde de İslam ülkelerinden göçlerle gerçekleşmiş bir
İslam varlığı söz konusu. Halen farklı milletlerden 25 milyonluk
bir İslam varlığı söz konusu.
Bütün zamanlarda Avrupa İslam’a karşı gerilim içinde bulunmuş. Laikliğin“inanç özgürlüğü” olarak tanımlandığı son zamanlarda dahi İslam varlığına karşı bir direnç söz konusu.