Cuma günü yayımlanan “Yargı herkesin sorunu ama...” başlıklı yazım üzerine aradı Cemil Çiçek. Araya “Fransa ve Sarı Yelekliler” girdiği için sıcağı sıcağına konu edinemedim. Ama söylediği şeyler gündemden düşmeyen “Adalet sorunu”noktasında önemliydi. Yeniden ona dönme gereği duydum.
Eski Adalet Bakanı, Meclis Başkanı gibi sıfatlarının yanına devlet bakanlığı, hükümet sözcülüğü gibi pek çok sıfat eklenecek bir isim Cemil Çiçek. Gençlik yıllarından bu yana Türkiye'nin sorunlarını takip eden, aktif siyaset içinde neredeyse 50 yıl emeği olan bir kişi. Eğitimi hukuk alanında ama Erbakan'a yakın, Özal'a yakın, Erdoğan'a yakın olmuş, Milli Güvenlik Kurullarına katılmış, dolayısıyla ülke ve dünya sorunlarına “kayıtsız” kalması mümkün olmayan konumlarda yaşamış bir sima.
Cuma günkü yazımda onun Yargı Reformu Stratejilerinin tartışıldığı toplantıda yaptığı değerlendirmeden de bir nebze bahsetmiştim. Orada paylaştığım sözlerini daha da açtı.
Uzunca konuştuk, özetle dedi ki:
- Yargı sorunu bir insan sorunudur. Yargı reformundan söz edilecekse bu da bir insan reformu çerçevesinde olmalıdır.
- Yargı kararlarının yüzde 95'i yorumdur. Evet kanun maddeleri vardır ama yargılamaya konu olan olayla kanun maddesi arasındaki irtibatı yargılamayı yapan kişinin, kişilerin yorumu belirler. Dolayısıyla yorumu yapan kişinin niteliği büyük önem kazanır.
- Orada da ideolojik aidiyetlerin devreye girmesi söz konusu. Yargı makamında olan kişi- kişiler ideolojik aidiyeti bir deli gömleği gibi üzerine giydiğinde ortada adalet kalmaz.
- Osmanlı'da da adalet sorunu vardı. Aşağı yukarı 400 yıllık bir sorundan söz ediyoruz. Koçibey gibi risalelerde mesele en açık şekliyle ortaya konur. Cumhuriyet döneminde de sorunlar yaşandı. Bugün de sorun var ki reform stratejileri aranıyor.
- Çare eğitim. Biz öğretim yapıyoruz, eğitim yapmıyoruz. Sorun “insan sorunu” ise, “ideolojik yargı” gibi yine insanla bağlantılı bir şeyden söz ediyorsak, asıl bu alanda reform yapmak lazım. Onun için diyorum, yargı reformu aslında insan reformudur.