Türkiye’de bir sistem sorunu olduğu doğrudur. Parlamenter sistem dün de sorundu, doğru. Cumhurbaşkanı Sezer ile Başbakan Ecevit arasında yaşananları da biliyoruz, yine Cumhurbaşkanı Sezer ile Başbakan Erdoğan arasındaki problemleri de biliyoruz.
Cumhurbaşkanı halk oyu ile seçildikten sonra ve hele bu Cumhurbaşkanı Ak Parti’nin kurucu lideri ve Tayyip Erdoğan gibi dominant bir karakter ise Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ın ilişkilerinin daha çok problem potansiyeli taşıyacağı muhakkaktır.
Bu durumun ortaya çıkaracağı gerilimleri, sorunları ortadan kaldırmak için sistemde yeni bir düzenleme kaçınılmazdır.
Fiili durum çözüm değildir ve sorunları azaltmaz, artırır.
İki türlü formül mümkündü:
Bir: Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmiş olsa bile yetkilerinin azaltılması ve Başbakanlığın belirleyici olması.
İki: Cumhurbaşkanlığını Başkanlığa dönüştürmek için yeni bir sistem düzenlemesi yapmak.
Ak Parti ikincisini istiyor. Meclis’te anayasa değiştirmeye kafi gelmese de önemli bir çoğunluğu var ve anayasayı değiştirme inisiyatifini Ak Parti yürütüyor.
Bu arada “fiili” bir “Başkanlık modellemesi” sergileniyor. Aynı zamanda Ak Parti’de bir dönüşüme gidiliyor. Genel Başkan ve Başbakan görevi bırakıyor. Bu da “fiili durum”la bağlantılı olarak kamuoyuna yansımış durumda. Yeni Başbakan söz konusu olduğunda da Başbakan’ın, “Cumhur - Başkanı” ile ilişkisinin niteliği ön plana çıkıyor. “Profil” meselesi de o noktada gündeme gelmiş bulunuyor. Kamuoyuna yansıyan ifade şık bulunsun - bulunmasın, Başbakan’ın Cumhur-Başkanı ile “mutlak uyum”u vazgeçilmez olarak öngörülüyor.
Bir geçiş süreci yaşadığımız açık.
Bu geçişin içinden “Başkanlığa” varmamız hedefleniyor.
Dikkat çekmek istediğim husus şu: Acaba bu süreçte toplumda “Başkan’ın profili”ne ilişkin nasıl bir izlenim oluşmakta?