Ruslar Odessa’yı alamaz çünkü...

Savaş haberlerinden bunalıp, kafamı dağıtmak için belgesel kanalları arasında dolaşırken BBC Earth'de Yeraltı Dünyaları adlı yapıma denk geldim. Ukrayna'nın Odessa kentindeki katakombları, yani insan eliyle açılmış tünelleri anlatıyordu.
Odessa katakombları 1794'de kokina adı verilen kireçtaşını çıkarmak için açılmaya başlanmış. Çıkarılan kokina taşları şehrin inşasında kullanılmış. Yani Odessa, yer altından üstüne doğru inşa edilmiş. Ünlü Potemkin merdivenleriyle birlikte Odessa'nın en önemli tarihi ve kültürel mirası olan katakombların uzunluğu 2500 kilometreyi buluyor. Kentin çeşitli yerlerinde 1000'den fazla girişi var.
1917 Ekim Devrimi'nden sonra kanun kaçakları bu ıssız ve karanlık tünelleri saklanmak için kullanmış. 1941 yılında Almanya ve Romanya işgaline Partizanlar 6 bin kişiyle bu tüneller sayesinde direnmişler. (Duvarlarında hâlâ İkinci Dünya Savaşı'nın acılarını yansıtan graffitiler duruyor) Hikayenin dramatik kısmına gelince: Direnişçilerin Komutanı Pavel ve 13 arkadaşı aylarca bu tünellerde kalmış. Sonunda akıllarını yitirip birbirlerini vurmuşlar. İçlerinden sadece Aleksander Bruşçenko kurtulmuş. Evinin altındaki tünellerde karısı onu 3 yıl daha...