Devrimci gelenek TGB’de yaşıyor

Dostoyevski, Rus edebiyatçı kuşağından söz ederken, “Hepimiz Gogol’ün paltosundan çıktık” demiştir. Bununla kastettiği elbette Nikolay Vasilyeviç Gogol’ün “Palto” adlı öyküsü değildi. Onun toplumun cilasını kazıyarak hakikatin peşinden gitmesini, edebiyatı soyluların katından halkın katına, sıradan insanların hayatına indirmesini kastediyordu.

Dev-Genç de Türkiye sosyalist hareketi için böyle bir dönüm noktasıdır. O dönemin devrimci gençleri arasında sık yapılan bir şaka vardı. Birisi fazla teori parçaladığı (“teori kastığı”) zaman, “Bu konuyu akşam Fifilerin köşkünde tartışalım” diye dalga geçilirdi. Dev-Genç, sosyalizmi “Fifilerin Köşkü”nden, yani solcu seçkinlerin salon tartışmalarından çıkararak halkın, sıradan insanların katına indirmiş ve hakikatin peşinde ölüme kadar gitmiştir.