Sistem değiştirmek

BAŞKANLIK ya da parlamenter sistem, demokraside ikisi de olabilir. Demokratik kültürün yerleştiği bir toplumda sistem değişikliği için her şeyden önce buna büyük çoğunluğun ihtiyaç duyması lazımdır. Nasıl bir sistem olması gerektiği ondan sonraki konudur.

Bizde ise sistem değiştirmeyi sadece bir parti istiyor; hatta anketlere göre iktidar partisi seçmenlerinin bir bölümü istemiyor.
Dahası; sistem tartışması "müzakere" üslubuyla ve uzlaşma arayışıyla yapılmıyor. Dayatma üslubuyla yapılıyor.
En önemlisi, zaten aşırı kutuplaşmış olan toplumda sistem değişikliği uzlaşma diliyle değil, çatışma ve suçlama diliyle öneriliyor; kutuplaşma daha da keskinleşiyor.
Halbuki sistem değiştirmenin rasyoneli, ülkede uzlaşma ve kamu organlarında etkinliği artırmak olmalıdır.

SİSTEM ÇÖKÜNCE

Sistem ya da anayasa değiştirme konusunda Fransa çok ders alınacak bir örnektir.
Devrimden sonra Cumhuriyet'in dört defa yıkılıp beş defa yeniden kurulması nasıl bir istikrarsızlık ve kutuplaşma yaşandığının kanıtıdır.
Fransa 1958 başında Cezayir meselesi yüzünden iç harbin eşiğine geldi.
Ordu Cezayir'de darbe yaptı, Paris'te de darbe tehlikesi belirdi. Kamuoyu ve parlamento parçalanmıştı, hükümetler güçsüzdü...
Parçalı parlamenter sistem işlerliğini kaybetmiş, ülke içsavaşın eşiğine gelmişti.
"Devrim" bekleyen Komünist Partisi dışındaki 12 parti de sistem reformu gerektiğini görüyordu.
Sistem çökmüş, Fransa feci bir çıkmaza saplanmıştı, Fransız liderleri siyasi olgunluk sınavındaydı.