Yetmedi mi artık?

Kulturkampf…
Kavram Almanca, “kültür mücadelesi”/”kültür savaşı” anlamına geliyor.
Siyaset literatüründe ge­nellikle Almanca kullanılıyor. Örneğin…
Fransızca, “le Kulturkampf”…
İspanyolca, “el Kulturkampf”…
İtalyanca, “il Kulturkamp”…
Peki, bu kavram nasıl doğdu?
Avrupa'da esmeye başla­yan aydınlanma rüzgarı, dinin toplumdaki rolü ve top­lum-kilise arasındaki ilişkiyi tartışmaya başladı.
Kral ile birlikte ülkenin sahibi olan kilisenin kamu­sal alanının dışına çıkması istendi. “Din ile devlet işleri birbirinden ay­rılsın” deniyordu. Laiklik gündemdeydi…
Katolik kilisesi direndi. Ve…
Yeni kurulmaya baş­layan -Almanya-İtalya gibi- modern ulus devletler ile kilise arasında kültü­rel güç savaşı başladı.
– Bir yanda, elinde büyük sermaye bulunduran, (evlilik, aile, eğitim gibi alanlarda) günlük yaşama nüfuz eden, devlet içinde kurumsallaşmış dogmatik/katı dinsel otori­te vardı.
– Diğer yanda, insan aklı­nın ve iradesinin özgürlüğünü savunan modernist, laisist, ulusalcı, liberal, sosyalist ay­dınlanmacılar vardı.
Bu “kültür savaşı” en sert Almanya'da yaşandı.
Papa Pius IX liderliğindeki Katolik kilisesi, Bismarck ön­derliğindeki Prusya'nın Alman­ya'yı birleştirerek modernist-laik ulus devlet kurmasına karşı çıktı. Başaramadı.
Bismarck, -mali kısıtla­ma, medeni nikah, ruhban eğitiminin denetimi vs.- ko­nularda 22 kanun çıka­rarak Katolik kilisesinin gücünü doğradı. Vatikan'la ilişkiyi bile kesti! Cizvitleri yasaklattı. 1.800 papazı hapsetti ya da sürgüne gönderdi. Bunlar yüzünden suikaste bile uğradı. Uzatma­yayım.
Tarih: 17 Ocak 1873.