Rusya’da Türkiye’yi düşünmek...

Geçen hafta Rusya'daydım. Rus topraklarının başkenti Moskova'da. O sebeple iki gün yazı yazamadım. Rusya bazı açılardan Türkiye'ye kıyasla geri bir ülke ama kültürel ve entelektüel açıdan bizden ilerde olduğu çok açık...

*** Totaliter ve otokratik yönetim bataklığından tarih boyunca hiçbir dönemde kurtulamayan bir ülke olsa da her zaman Rus kültür ve düşünce hayatı canlılığını ve dinamizmini korumaya devam ediyor... *** Rus kültür ve entelijensiya gelenekleri öyle köklü ve kuvvetli ki en koyu totalitarizmin yaşandığı dönemlerde bile ayakta kalmasını biliyor. Yıpranıyor, aşınıyor ama dağılmıyor... *** Rusya üzerine ve özellikle Rus kültürü ve edebiyatına dair çok okumuşumdur ama özellikle iki kitabı çok büyük iştahla ve altını çize çize idrak etmişimdir. Birincisi Andrzej Walicki tarafından yazılan İletişim Yayınları tarafından yayınlanan ve Alaeddin Şenel'in dilimize kazandırdığı "Rus Düşünce Tarihi: Aydınlanma'dan Marksizme" adlı eserdir... *** İkincisi ise Solomon Volkov tarafından yazılan YKY tarafından yayınlanan ve Sabri Gürses'in Türkçemize kazandırdığı "Büyülü Koro: Tolstoy'dan Soljenitsin'e 20. Yüzyıl Rus Kültür Tarihi" adlı eserdir. Bu iki kitabı da okurken çok büyük keyif almıştım, çok faydalanmıştım... *** Bu vesileyle bu iki eşsiz kültür tarihi kitabında geçen mekânları Moskova'da teker teker gezerken ben de büyülü bir atmosfer yaşar gibi oldum. Walicki ve Volkov'un eseri Rus ruhunu içerden kavramaya çalışan ve okuyucuyu da Rus labirentinin içine sızmaya zorlayan çok sahici ve dürüst iki kitaptır... *** Moskova'da Tretyakov Galeri'den Puşkin Galeri'ye, Tolstoy'un Evi'nden Stanislavski'nin Evi'ne, Modern Tarih Müzesi'nden Gorki'nin ve Çehov'un evine gezer dolaşırken ister istemez Türkiye'nin entelektüel ortamının bir çöl olduğundan ve entelektüel sanılanların çoğunun da kısıtlı zekâlı ve az donanımlı olduğunu düşünmeden edemiyorsunuz ve üzülüyorsunuz... *** Çöl ortamında güzel bir çiçeğin açması nasıl çok zorsa Türk entelektüel ortamından da yüksek zekâlı aydın çıkması ihtimalinin o kadar zor olduğu gerçeğini yine hatırlıyorsunuz. Yarın Rusya seyahatimden hareketle girdiğim bu konuya devam edelim...