Herkesle aynı herkesten ayrı

Allah’ın orduları terkibinden hareketle insanın kendinde savunulmaya muhtaç yurt olarak, kendinde bir savaş hâlinde olduğunu, bu yurt oluşun, savunmanın ve savaşın İmam Gazzâlî tarafından kalp, ruh, nefs ve akıl terimleri üzerinden temellendirildiğini belirterek, bunlarla insanda nelerin göründüğünün değil, asıl bunlarla ortaklaşa kurulan bir zihniyet perspektifinin ne olduğunun bilinmesine vurgu yapmış, sanatın da bu perspektife dahil olduğunu ifade etmiştim.

İnsanın malum oluşu esasında geçmişten bugüne kadar onu merkeze alarak, tüm boyutlarıyla tanımak maksadıyla yapılan keşifler, denemeler, deneyimler ve araştırmalar neticesinde üretilen kelime, deyim ve kavramların müstakil bir listeye bağlanarak çerçevelenmesi ya da ihata edilmesi henüz mümkün görülmemektedir. Örneğin, sadece kalp (sadr) kelimesinin habbetül’l-kâlb, mühcetü’l kâlb, fuâd, şegaf, süveyda gibi isimlerinin bulunduğu, bunların ilim, kudret ve irade süreçlerine tabi olmakla birlikte kendi başlarına edilgen (dış etkiye açık)...