Siyaset satrancında vezir de olunur rezil de

CUMARTESİ YAZILARISatranç Avrupa’ya 9. yüzyılda Endülüs üzerinden geliyor. Feodal sistemin teşekkül devrinde. Bu oyunu kendi kültürlerine uyarlayarak benimsiyor Avrupalılar. Tam da burada Avrupa kültürünün...

CUMARTESİ YAZILARI

Satranç Avrupa’ya 9. yüzyılda Endülüs üzerinden geliyor. Feodal sistemin teşekkül devrinde. Bu oyunu kendi kültürlerine uyarlayarak benimsiyor Avrupalılar. Tam da burada Avrupa kültürünün farklılıklarının okunabileceği bir zemin haline geliyor satranç tahtası.

Murray’in anıt eseri “A History of Chess”inde ayrıntılı biçimde anlattığı üzere, başlangıçta farklı ülkelerde ufak tefek farklılıklarla adaptasyonu yapılan oyun karakterleri ortaçağın sonuna gelmeden Avrupa’nın tamamında neredeyse standart bir kimlik ediniyorlar. (H. J. R. Murray, A History of Chess, Oxford Clarendon Press)

Şah oyunun adında (İng. chess, Fr. échecs, Alm. schach) yaşamaya devam etse de yeni adı kral (king, roi, könig) oluyor ki bu gayet düz bir tercüme. Ama oyundaki en güçlü ve ikinci en önemli figür olan “vezir” yerine “kraliçe” adlandırmasının tercihi dikkat çekici. Avrupa siyasi kültüründe vezirin yeri yok. Yani Doğuda “hükümdarın hem yardımcısı hem danışmanı hem de bürokrasinin patronu” olarak anlaşılan siyasi/idari makam Batıda mevcut değil. (Satranç oyunundakine benzer bir...

YAZININ DEVAMI
ÇOK OKUNAN YAZARLAR
YAZARIN DİĞER YAZILARI
İktidar seçmeninin kafası karışır mı? 11 Şubat 2025 | 164 Okunma Yüzde otuz kapasiteyle çalışan devlet 08 Şubat 2025 | 166 Okunma Dünyanın başına bela 06 Şubat 2025 | 277 Okunma Havada sandık kokusu mu var? 04 Şubat 2025 | 431 Okunma İktidar tamam da AK Parti seçmeni adalet istemez mi? 01 Şubat 2025 | 142 Okunma
TÜM YAZILARI
Yorumlar