Namık Kemal’in adı kitaptan nasıl silindi

CUMARTESİ YAZILARI

Atatürk'e izafe edilen “Hislerimin babası Namık Kemal, fikirlerimin babası Ziya Gökalp'tir” sözünün anlamını kavrayabilmek için bu isimlerin Mustafa Kemal’in nesli için ne ifade ettiğini bilmek gerekir. Çünkü, mesela, Namık Kemal isminin bugünkü nesiller için ifade ettiği anlamla 1908 Devrimini gerçekleştiren, Milli Mücadeleyi yapan ve nihayet Cumhuriyeti kuran nesiller için taşıdığı anlam aynı değildi.

Biz -tanıyabildiğimiz kadarıyla- ancak coşkulu bir “vatan şairi” olarak, istibdada karşı hürriyet davasının bir sözcüsü olarak, modernleşme hareketinin destekçisi olarak tanıyoruz ve saygı duyuyoruz. Oysa Namık Kemal, yaşadığı dönemdeki etkisi bir yana, bilhassa ölümünün ardından hemen her meşrepten asker/sivil bütün aydınların, düşünürlerin, sanatçıların, bilginlerin vs. gözünde adeta yarı tanrısal bir statü kazanmıştı.

Namık Kemal’in savunduğu ittihad-ı İslam fikrine “Osmanlıcılık” adına şiddetle itiraz edecek olan Süleyman Nazif bile, kendi nesli adına “Bizi yaratan Allah, yetiştiren de Namık Kemâl’dir” der. “Bugün kullandığımız bütün...