Eleştiri başka tekfir ve linç kampanyası başka

Meşhur menkıbeye göre, Molla Kasım adında bir “zahir bilgini” eline Yunus Emre’nin divanını almış bir dere kenarında oturup buradaki şiirleri elden geçiriyormuş. Şeriata aykırı ifadeler bulunduğuna hükmettiği sayfaları birer birer yırtıp suya atan Molla nihayet bir şiirle karşılaşınca hayret içinde titremiş. “Yunus Emre bu sözü eğri büğrü söyleme/Seni sigaya çeken bir Molla Kasım gelir” mısralarını okuduğunda hatasını anlayıp tövbe etmiş. Ama bu arada Yunus’un şiirlerinin büyük bölümü de o derenin sularına karışıp gitmiş maalesef!

Her ne kadar edebiyat ve tasavvuf tarihi uzmanları Molla Kasım’ın aslında Yunus’tan önce yaşamış bir mutasavvıf şair olduğunu söylüyor olsalar da yukarıdaki mısralardan ilhamla üretildiği anlaşılan menkıbe bu tarihî şahsiyeti şekilci din anlayışının temsilcisi olarak kodlayıp dindar zihinlerde yaşatmış bugüne kadar.

Evet, Molla Kasım bir zihniyetin sembolü bizim kültürümüzde. Dar bakışın, şekilci anlayışın, yani bağnazlığın sembolü. Tarih boyunca bu zihniyet en çok dindarlara zulmetmiş. Sözgelimi 17. yüzyılda Kadızadeli hareketine mensup Molla Kasımlar ülkede terör estirmişler. Mesela peygamberimizin anne babasının kafir olduğunu kabul...