Dış güçler hikâyesine neden inanıyoruz?

Kötü yönetimden kaynaklandığı açıkça belli olan birtakım olumsuzlukları “üst akıl, dış güçler” gibi gerekçelere bağlayan açıklamalara bazılarımız nasıl inanabiliyorlar? İnsan davranışlarının mekanizmalarını araştıran psikoloji uzmanlarının bu soruya verdikleri birçok farklı cevap var. Biri şu: Destekledikleri grubun yanlış yolda olduğunu kabul etmenin kendi tercihlerinin yanlışlığını da göstereceği, dolayısıyla kendilerinin de söz konusu yanlışlardan sorumlu tutulacakları düşüncesiyle halihazırdaki tutumlarını meşrulaştırma veya rasyonelleştirme gereği duydukları için.

Ama tek cevap bu değil; çünkü insanların çoğunun taraftarı oldukları partiye veya üyesi oldukları topluluğa ne olursa olsun toz kondurmayışlarının birden fazla psikolojik dayanağı var. Çünkü insanın “hoşlanmadığı gerçeklerle” mücadelesinde devreye giren birden fazla otomatik mekanizma var.

Mesela, bu sütunda daha önce de sözünü ettiğim, tutarlı kalma baskısı bunlardan biri:...