Yolcuların ve hastaların oruç yükümlülüğü

İlgili âyette “Hasta ve yolcu olanlarınız başka günlerde tutarsınız” (Bakara: 2/184) buyurulmaktadır. Sünnî mezhepler ittifakla, hastaların ve yolcuların, sonradan kazâ etmek üzere oruçlarını bozabilecekleri veya niyet etmeyip tutmayabilecekleri hükmünü benimsemişlerdir.

Mazeret sayılan hastalık, oruç tutulduğu takdirde artacak, tedâvisi gecikecek veya tutana –sağlıklı olduğu zamana göre- daha fazla külfet getirecek hastalıktır.

Yolculuktan maksat, namazları kısaltarak ve birleştirerek kılmayı da câiz kılan nitelikteki yolculuktur. Bu yolculuğun mesafesi konusunda 20 civarında farklı ictihad/yorum vardır. Âyet, bir mesafe belirlemeden “yolcu olanlarınız” demiştir. Sahîh hadîslerde “üç mil, bir fersah” ölçüleri bile geçmektedir. Bu ise 5-6 Km.lik bir mesafeden ibarettir. Şu halde insanın içinde yaşadığı zamana, mekâna ve şartlara göre yolculuk kabûl edilen, şehir veya köy içinde gidip gelmeden farklı olan, örfe göre “oturduğunuz yerden başka bir yere gitmek üzere yola çıkma” sayılan yolculuklar, orucu ertelemek için bir mazeret olarak kabûl edilmiştir. Hanefî mezhebine göre mesafe doksan Km. civarındadır.