Ekonomide derin göçük

TÜİK, Ağustos ayı sektörel güven endekslerini açıkladı. Endekslerin tamamı güven sınırı olan 100'ün altında kalıyor. Aslında kalması da normal, zira bütün dünyada pandemi krizi ekonomik güveni  bozdu.

Türkiye'nin sorunu pandemiden önce başlamıştı… Pandemi işin tuzu biberi oldu. Bu nedenle ekonomik güven sorununa bakarken 2019 yılı ve  öncesine bakmamız gerekiyor.  

Tüketici güven endeksi, öteden beri 100'ün altındadır… Yani tüketici güveni düşüktür. Başka türlüsü de düşünülemez… Çünkü işsiz sayısı İMF'nin 2001 programı ile 2002 yılından itibaren artmaya başladı ve bu günkü siyasi iktidar ile devam etti. Yoksulluk oranı arttı. Enflasyon halkın, çalışanın satın alma gücünü düşürdü.

Son yıllarda, reel sektör güven endeksi de düşmeye başladı. 2017 öncesi reel sektör güven endeksi 100'ün üstündeydi. Sonrasında güven kaybı oluştu? Halen de devam ediyor.

2012 yılından beri birkaç yıl hariç, sabit sermaye yatırımları da daralıyor. Sabit sermaye yatırımı olmadan kalıcı büyüme ve istihdam olmaz. (Aşağıdaki tablo )