Doğrudan yabancı yatırım da kesildi

Bu sene ilk 6 ayda, cari açık 20.8 milyar dolar oldu. Geçen sene aynı dönemde 19 milyar dolar olmuştu.

Cari açığı artıran bir faktör kurların TL karşında daha değerli olması... Normalde kur değerli olursa, ithalat pahalı olur ve azalır. Ne var ki bizim üretim ithal ara malı ve ham maddeye bağlıdır. İthal edemezsek üretemeyiz. Bunun için mecburen pahalı da olsa ithalatımız düşmüyor. Dahası Bulgaristan'dan saman ithal edecek bir üretim yapımız varsa artık dış ticareti tartışmamıza da gerek kalmıyor.

Cari açığın artmasının bir diğer nedeni, referandum nedeniyle toplam talebi artıracak popülist önlemlerin alınmış olmasıdır. Bu önlemler ekonomide geçici bir canlanma yarattı ve imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı yüzde 74 dolayında iken yüzde 78'e yükseldi.

Cari açığın ortaya çıkardığı döviz açığı, bu sene portföy yatırımlarının artmasıyla sağlandı. Geçen sene 2016 yılının ilk 6 ayında 8.966 milyon dolar olan portföy yatırımları girişi, bu sene aynı 6 ayda 17.583 milyon dolara yükseldi. Buna karşılık doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişi azaldı.

Demek ki, bir yandan cari açığın finansmanı, dış borçları çevirme ihtiyacı ve  enflasyonun artması nedeniyle, nominal faizleri düşürmek değil yeniden artırmak zorundadır.

Turizm geliri ve doğrudan yabancı yatırım sermaye girişi, döviz ihtiyacı için en uygun yollardır. Zira sıcak paraya güven olmaz... Dünya siyasi ve ekonomik konjonktürü, FED kararları ve Türkiye'deki sorunlardan çabuk etkilenir, geldiği gibi gider. Onun için sıcak para bir yerde ne zaman çıkacağı belli olmayan bir kısa vadeli dış borçtur.