Çığ gibi üzerimize gelen dünya

Geçenlerde vefat eden büyük düşünür Bauman, “Akışkan Aşk” kitabında ömrünün sonuna gelmiş bir ebeveynin kaygısıyla modern ilişki tarzını acımadan eleştirdi. Bunlar düzelsin, hayatlarımız daha insana yakışır bir hal aslında istiyordu ama elinde, sözlerinden başka bir silahı yoktu. Söze yüklendi, gözlemlerini, uyarılarını aktardı.

Modern zamanlar boyunca mahremiyet suları hızla soğudu, evlerimiz yumuşacık mahremiyet adaları, aşkın ve dostluğun paylaşılan teneffüs avlusu olmaktan çıktılar. Kendi evlerimizde sipere yattık, kendimizi odalarımıza kilitledik. Ev, tüm aile üyelerinin ayrı ayrı yan yana yaşayabildikleri, çok-amaçlı bir eğlence merkezi oldu. Elektroniğin yönettiği sanal yakınlıklar çıktı geldi; onu paylaşmaktan daha az riskli ve daha emin olarak algıladık ve gerçek yakınlığa tercih ettik. Dayanışmanın, duygudaşlığın, paylaşmanın, karşılıklı yardımlaşma ve sempatinin olmadığı tüketim toplumunu da kolaylaştırıyordu sanal yakınlıklar. Bağlantıda olduğunuz kişi de tercihini sizden yana yaparsa, internet üzerinden bir duygusal arkadaşlık bağlantısı kurmak bile mümkündü.

Günümüz toplumunda cinsellik, sevgiden ve üremeden koparak neredeyse tamamen özerk bir niteliğe kavuşmuştu. Tüketici rasyonalitesinin egemenliği, “tüketici yaşamı, hafifliği ve hızı öne çıkartır, yeniliği ve çeşitliliği destekler” kuralı, “kullan-at tarzı” burada da kendini gösteriyordu. Yardımcı üreme teknolojileriyle tıp, üreme sorumluluğunda cinsellikle rekabet haline girdi, önümüzdeki zamanlarda büyük ihtimalle birinci sıraya yerleşecek. Modern yaşama ayak bağı olmasın diye çoğunlukla çocuk istenmiyordu ama bir yandan da çocuk, duygusal bir tüketim nesnesi olmaya başlıyordu.