İkiz açık, ikiz değildir

İktisatta “ikiz açık” diye bir kavram vardır. Bu ikizlerden biri “cari açık” diğeri ise “bütçe açığı”dır. Sanki bütçe açığı, cari işlem açığını doğurur gibi bir kanaat vardır. Bu temelden yanlıştır. Bütçe açığı olan ülkelerin çoğunun “cari işlem” açığı yoktur. Kaldı ki; kural olarak hükümetler, ülke ekonomisini “bütçe açığı” vererek idare eder. Bu, hem ekonomiyi canlı tutmanın, hem de sosyal devlet olmanın bir gereğidir. Hem “cari fazla” hem de “bütçe fazlası” vermek nadir görülen bir haldir. Mesela “cari fazla” şampiyonu Almanya’da “devlet bütçesi” (German Government Budget) son 25 yılın 20 yılında açık vermiştir. 2015-2019 arasında istisnai olarak küçük de olsa “bütçe fazlası” oluşmuştur. Nitekim 2020 yılında tekrar normale dönülmüş ve Almanya GSYH’nin %4.2’si kadar bütçe açığı vermiştir. Bizim bütçemiz genelde “faiz hariç” operasyonel olarak fazla verir. Çünkü devletimiz TL ile borçlanmada reel faiz ödemez. Türkiye, “bütçede açık, cari işlemlerde fazla veren” gelişmiş...