Algoritma

Dünyanın en eskisi değil ama en önemli hisse senedi borsası “New York Esham Borsası” (New York Stock Exchange) dir. Çünkü ABD kapitalist dünyanın en büyük ekonomisidir. Bu borsadaki fiyatlar Dow ve Jones  isimli beylerin geliştirdiği bir endeks ile izlenir. Dow Jones 26 Ocak 2018’de 26 616 seviyesindeyken 6 Şubat 2018’de 23 923’e indi; yani % 10 geriledi. Serbest piyasa dünyasının ikinci en büyük ekonomisi olan Japonya’nın NIKKEI endeksi de 23 Ocak’ta 2018’de, 25 214 iken 6 Şubat’ta 21 524’e indi yani kabaca % 15 geriledi. Bu yazıyı okurken hangi düzeyde olduğunu İnternet’ten öğrenebilirsiniz. Borsadır bu; düşer de çıkar da; ancak bu son düşüşü televizyonlardan izlerken baktım ki; “bu düşüşün sebebi algoritmadır” ifadesi kullanılıyor. “Al-Goritma” Harzemli demektir. Kendisi muhtemelen bir Türk matematikçidir. (780-850) BORSA DÜŞÜREN ALGORİTMA Borsa neden düşer veya neden çıkar sorusu, Adem ile Havva’dan beri merak konusudur. O zaman da borsa var mıymış diye sormayın. Her zaman bir şeylerin sanal borsası, yani “beklentilere göre” al-sat işlemleri vardı herhalde. Al-sat kararları gelecek hakkında tahminde bulunarak alınır. Tahmin ise geçmişe bakarak yapılır. Geçmişte yaşanan olayların, sebep-sonuç ilgileşimlerini istatistik yöntemlerle damıtarak geliştirilen karar alma kalıplarına “Algoritma” denir. Algoritmalar hayatın tekerrür eden olaylardan ibaret olduğu inancına dayanır. Mesela Adem babamızın hayat tecrübesi yoktu. Dolayısıyla zihninde, elmayı yemenin en muhtemel sonucunun cennetten kovulmak olduğunu gösteren bir algoritma yoktu. Olsaydı belki de o tatlı meyveyi yemezdi. BORSA HAREKETLERİ, KUŞ SÜRÜLERİNİN UÇUŞ DÜZENİNE BENZER Mevsimi gelince, kıtalar arası yolculuklara çıkan kuş sürülerinin gökyüzündeki uçuş düzenini izlemek insana doğanın şaşmaz nizâmını anlatır. Bir sürüde, her yaşta kuş vardır. Her sefer, bazıları için ilk, bazıları için sonun...